Diskalkuliye Yönelik Adım Adım Sayı Farkındalığı Geliştirme Yöntemleri

1. Sayma Farkındalığı Geliştirme (Counting Awareness)

Amaç: Öğrencinin sayılarla tanışması, sayıların sırasını ve her bir sayının temsil ettiği miktarı anlaması.

Yöntem: Somut nesneler (bloklar, oyuncaklar, düğmeler) kullanarak sayıları tanıtın. Öğrenciden 1’den 5’e kadar nesneleri sırayla saymasını isteyin. Bu adımda, öğrenciye dokunarak sayma tekniğini öğretebilirsiniz, yani her nesneye dokunarak sayması gerektiğini vurgulayın.

Uygulama: 5’e kadar olan nesneleri gösterin, her birine dokunarak saymasını sağlayın. Her sayıya karşılık gelen miktarları belirleyin ve tekrar edin.

Örnek Aktivite: “Kaç blok var?” sorusuyla blokları sıralayın, öğrenci her bir bloğa dokunarak sayarak yanıt versin.

2. Birer Birer İleri ve Geri Sayma

Amaç: Öğrencinin ileri ve geri sayma yeteneğini geliştirmek.

Yöntem: Sayı doğrusu oluşturarak, öğrenciye sayılar arasında birer birer ilerlemeyi ve gerilemeyi öğretin. Bu, sayıların sırasını daha iyi anlamasına yardımcı olur.

Uygulama: Sayı doğrusu üzerinde öğrenciyi 1’den başlayarak 5’e kadar saydırın, sonra 5’ten geriye doğru saydırın. İleri ve geri saymayı pekiştiren oyunlar oynayın (örneğin, bir ileri iki geri hareketlerle).

Örnek Aktivite: Sayı doğrusu üzerinde bir ileri, bir geri adım attırarak öğrenciyle interaktif bir oyun oynayın.

3. Sayıların Miktar Karşılığını Anlama (One-to-One Correspondence)

Amaç: Sayıların somut nesnelerle ilişkilendirilmesini öğretmek.

Yöntem: Öğrenciye sayıların bir miktarı temsil ettiğini göstermek için nesneler kullanın. Öğrenci her bir sayıya karşılık gelen nesneleri seçmeli ve gruplandırmalıdır.

Uygulama: 1 için 1 nesne, 2 için 2 nesne vb. olacak şekilde somut nesnelerle sayma ve gruplandırma çalışmaları yapın. Örneğin, 3 sayısı için öğrenci 3 düğme seçsin.

Örnek Aktivite: Farklı renkteki düğmeler ya da oyuncaklar kullanarak öğrenciye her sayının bir miktarı temsil ettiğini gösterin.

4. Sayısal Kartlarla Görsel Tanıma (Subitizing)

Amaç: Sayıların görsel olarak hızlı tanınmasını sağlamak.

Yöntem: Kartlara sayılar ve bu sayılara karşılık gelen noktalar çizerek, öğrenciye hızlıca gösterin. Öğrenciden sayıyı söylemesini bekleyin.

Uygulama: Kartlara sayılar ve noktalar ekleyin (örneğin, 3 sayısı için 3 nokta). Kartları hızlıca gösterin ve öğrencinin sayıyı anında tanımasını sağlayın.

Örnek Aktivite: Öğrenciye bir saniye boyunca kartı gösterin ve karttaki sayıyı hızlıca söylemesini isteyin. Yanlış yaparsa doğru cevabı tekrar edin.

5. Sayılar Arasındaki İlişkiyi Öğretme (Relating Numbers)

Amaç: Sayılar arasında toplama ve çıkarma işlemi yapabilme becerisi kazandırmak.

Yöntem: Öğrenciye sayılar arasındaki ilişkileri öğretin. Örneğin, 3 sayısının 1+2, 2+1, 0+3 gibi toplama kombinasyonlarıyla oluşturulabileceğini gösterin.

Uygulama: 5’e kadar olan sayılarla toplama işlemi yaptırın. Küçük nesnelerle örneğin 3 sayısını oluştururken 2 nesne ve 1 nesneyi birleştirerek toplama yaptırın.

Örnek Aktivite: “3 sayısı nasıl oluşur?” diye sorun ve öğrenciye farklı kombinasyonlarla toplama işlemi yaptırın.

6. Sayı Doğrusu Üzerinde Pozisyonları Anlama (Positional Understanding on Number Line)

Amaç: Sayıların sıradaki yerini ve büyüklük ilişkisini öğrenmek.

Yöntem: Sayı doğrusu üzerinde öğrencinin sayıların büyüklüğünü ve sırasını anlaması için çalışın. Sayıların birbirine göre nasıl dizildiğini öğretin.

Uygulama: 1’den 10’a kadar bir sayı doğrusu hazırlayın ve öğrenciye bu sayılar üzerinde belirli noktalara yerleştirilmiş sayıları tanıtın. Örneğin, “3 nerede?” diye sorun ve öğrenci o noktaya dokunsun.

Örnek Aktivite: Öğrenci sayı doğrusu üzerinde bir sayıdan diğerine bir ileri veya bir geri adım atarak pozisyonlarını anlasın.

7. Sayılar Arasında Toplama ve Çıkarma

Amaç: Temel toplama ve çıkarma becerisi kazandırmak.

Yöntem: Somut nesneler kullanarak, öğrenciye toplama ve çıkarma işlemlerini öğretebilirsiniz. Bu işlemleri sayısal kartlar ve nesnelerle destekleyin.

Uygulama: Öğrenciye 5 sayısına kadar toplama ve çıkarma alıştırmaları yaptırın. Örneğin, 3’e 2 ekleyerek 5 sayısına ulaşın.

Örnek Aktivite: “3 + 2 kaç eder?” sorusuyla nesneleri toplayarak öğrenciye işlemi öğretin.

8. Zihinsel Hesaplama Becerisi Geliştirme (Mental Math)

Amaç: Öğrencinin sayısal işlemleri zihinsel olarak yapabilme yeteneğini geliştirmek.

Yöntem: Başta somut nesnelerle yapılan toplama ve çıkarma işlemlerini zamanla zihinsel hale getirin. Öğrenci nesneler olmadan işlemleri zihninde yapabilmeli.

Uygulama: Küçük toplama ve çıkarma işlemleri için öğrenciden zihinsel olarak sonuç bulmasını isteyin. Örneğin, “3 ile 2’yi topla, sonucu söyle” gibi sorular sorarak zihinsel işlem becerilerini geliştirin.

Örnek Aktivite: “Zihninde 4 + 1 işlemini yap ve sonucu söyle” gibi basit sorularla zihinden işlem yapmasına yardımcı olun.

9. Sayıların Parçalara Ayrılması (Part-Whole Understanding)

Amaç: Sayıların farklı kombinasyonlarla nasıl oluşturulabileceğini anlamasını sağlamak.

Yöntem: Öğrenciye sayılar arasındaki bağlantıları öğretin. Örneğin, 4 sayısının 2+2, 1+3, 0+4 gibi farklı şekillerde oluşturulabileceğini gösterin.

Uygulama: Sayıları parçalayarak ve toplama işlemiyle bu parçaları tekrar bir araya getirerek çalışmalar yapın.

Örnek Aktivite: Öğrenciye “4 sayısını nasıl farklı şekillerde oluşturabilirsin?” sorusunu yönelterek farklı toplama kombinasyonları yaptırın.

10. Günlük Hayatta Sayıları Kullanma

Amaç: Öğrencinin günlük hayatta sayı kavramlarını kullanmasını sağlamak.

Yöntem: Gerçek yaşam durumlarıyla bağlantı kurun ve öğrenciye sayılarla ilgili problemler sunun. Örneğin, alışveriş yaparken para üstü hesaplamaları yapmasına yardım edin.

Uygulama: Market alışverişi ya da evde nesneleri sayma gibi aktivitelerle öğrenciye gerçek yaşamda sayıların önemini ve nasıl kullanıldığını öğretin.

Örnek Aktivite: Öğrenciye “5 elma aldık, 2 tanesini yedik, kaç elma kaldı?” gibi problemler sorarak sayısal düşünme becerisini pekiştirin.

Bu öğretim basamakları, diskalkulisi olan bireylerin number sense becerilerini adım adım geliştirmelerine yardımcı olacaktır. Her aşama, öğrencinin kavrayış seviyesine göre yavaş yavaş ilerletilmeli ve gerektiğinde tekrarlarla desteklenmelidir. Somut materyaller, oyunlar ve günlük yaşam bağlantıları bu süreçte kritik bir rol oynar.

Bu yazı www.izmirdisleksi.com için Murat BALA tarafından hazırlanmıştır